Is vreemdgaan van alle tijden?

Is vreemdgaan van alle tijden? Evolutiepsychologen moeten miljoenen jaren terug in de tijd gaan om deze vraag te kunnen beantwoorden. Want, zo redeneren zij, we wonen dan misschien niet meer in grotten en holen en we vangen ons eten ook niet meer met pijl en boog, onze hersenen zijn niet noemenswaardig veranderd sinds die tijd. We hebben weliswaar ons gedrag voorzien van een dun laagje beschaving, maar daaronder worden we nog steeds aangedreven door dezelfde oerinstincten als onze voorouders. En zij waren helemaal niet monogaam, denken de evolutiepsychologen.

Zoveel mogelijk nakomelingen krijgen

Eén van de belangrijkste drijfveren tot het hebben van seks is volgens hen het zo veel mogelijk verspreiden van je genetisch materiaal. In het geval van mannen gaat het er dus om zoveel mogelijk vrouwen te insemineren: zo is de kans het grootst dat je veel nakomelingen veroorzaakt. Charles Darwin schreef in de negentiende eeuw al dat polygamie een belangrijke voorwaarde is voor een gunstige evolutie van een soort.

Vrouwen hebben echter een andere agenda. Zij moesten de kinderen namelijk grootbrengen – terwijl de mannen op jacht zijn – en hebben dus belang bij een stabiele en betrouwbare partner die tijdens het dragen, baren en zogen af en toe een dood everzwijn komt brengen en er niet vandoor gaat met iemand uit een nabij gelegen hol.

Mensen zijn klaarblijkelijk van nature geneigd om vreemd te gaan: we zijn een promiscue soort. Aanvullend bewijs vindt men in het dierenrijk: slechts 3% – een handjevol vogels en prairiewoelmuizen voorop – houdt het op één partner. De rest van de dieren vrijt er lustig op los: mensapen en mensen niet uitgezonderd.

Blijft monogamie de norm?

Het lijkt erop dat monogamie niet zozeer iets is dat in onze genen zit, maar dat het meer een fenomeen is dat ons door de kerk is opgelegd. Dat, evenredig met de afname van de invloed van de kerk sinds de jaren ’60, onderwerpen als polygamie en overspel geleidelijk steeds minder een taboe zijn, wijst ook in deze richting. Monogamie lijkt ingesleten in de maatschappij, maar hoe zal de toekomst eruitzien als deze trend zich voortzet? Blijft monogamie de norm?

Bron: Asha ten Broeke (Kennislink, 2007)